Doğru Akımda İletime Geçen Tyhristörün Yalıtımı

Doğru Akımda İletime Geçen Tyhristörün Yalıtımı

DC gerilimde iletimde olan thyristörün gate akımı kesilse de "IH" tutma akımına kadar iletimi devam eder. İletime geçen bir thyristörü yalıtıma geçirmek için çeşitli metotlar vardır.

Bunlardan en çok kullanılanları:

1. Seri anahtar kullanarak
2. Paralel anahtar kullanarak
3. Ters gerilim uyguluyarak (kapasitif) durdurmadır.


Şekil 1.9 – Thyristörün Seri Anahtarla Durdurulması

Seri Anahtar Kullanarak Thyristörün Yalıtıma Geçirilmesi

Şekil 1,9 ‘daki devrede, thyristörün anot-katot yük devresi üzerine seri bir anahtar koyulmuştur. S anahtarı açıldığında thyristörün anot-katot arası gerilimi kesilmiş olacağından thyristör yalıtıma geçer, lamba söner. S anahtarı tekrar kapatılırsa thyristör yalıtımda kalmaya devam eder. Thyristörün tekrar iletime geçebilmesi için B butonu ile gate ‘e bir kontrol gerilimi uygulanmalıdır.

 


Şekil 1.10 – Thyristörün paralel anahtarla durdurulması

Paralel Anahtar Kullanarak Thyristörün Yalıtıma Geçirilmesi

Şekil 1.10 ‘daki devrede, thyristörün anot-katot arasına paralel olarak bir anahtar koyulmuştur. S anahtarı kapatıldığında thyristörün anot-katot uçları kısa devre edilir. Devre akımı S anahtarı üzerinden geçeceğinden thyristör akımı tutma akımının altına düşer, böylece thyristör yalıtıma geçer. S anahtarı açılırsa thyristör yalıtımda kalmaya devam eder. Ancak B butonu ile gate ‘e kontrol gerilimi uygulanırsa thyristör iletime geçer. Burada paralel S anahtarının belli bir süre (100 µs) kapalı tutulmasına dikkat edilmelidir.


Şekil 1.11 – Thyristörün kapasitif olarak durdurulması

Ters Gerilim Uygulayarak Thyristörün Yalıtıma Geçirilmesi (Kapasitif Durdurma)

Thyristörün uçlarına kısa bir süre ters yönde bir gerilim uygulanırsa thyristör yalıtıma geçer. Şekil 1.11 ‘de devrede thyristör B butonu ile iletime geçirildiğinde C kondansatörü R2 direnci üzerinden şarj olur. Thyristörü durdurmak istediğimizde S anahtarı kısa bir süre kapatılır. Şarj olmuş kondansatörün pozitif ucu thyristörün katoduna, negatif ucu thyristörün anoduna bağlanır. Bu durumda kondansatör gerilimi thyristöre ters yönde uygulanmaktadır. Ters gerilim thyristörü yalıtıma götürür, L lambası söner. Gate devresinden tetikleme gerilimi uygulanıncaya kadar, thyristör yalıtımda kalır.
Thyristörlerde yalıtıma geçirmek için bundan önceki yöntemlerde anot-katot arasına anahtar koyulmaktaydı. Bu anahtar akımın kesilmesi veya gelmesi sırasında oluşan arklar sebebiyle ısınarak bozulabilir. Bu nedenle kapasitif durdurma tercih edilir.


Şekil 1.12 – Thyristörün transistör ile yapılan kapasitif durdurması

Şekil 1.12 ‘de transistör anahtar olarak kullanılmıştır. Thyristör iletimde iken C kondansatörü şarjlıdır. S anahtarına basıldığında transistör iletime geçer. Transistörün emiter-kollektörü üzerinden C kondansatörü üzerindeki gerilim ters yönde, thyristöre uygulanır. Ters gerilim thyristörü yalıtıma götürür, L lambası söner. Bu devre ile S butonunun akımı daha çok azaltılmış olur.

Posted in Uncategorised.

Bir cevap yazın