UJT ve Thyristörlü Yük Kontrol Devresi

UJT ve Thyristörlü Yük Kontrol Devresi


Şekil 1.22 – UJT ile Yük Kontrol Devresi

Şekil 1.22 ‘deki devreye 12V A.A gerilim uygulandığında pozitif alternansta D1 diyodu R1 direnci ve P1 potansiyometresi üzerinden geçerek C1 kondansatörü şarj olur. C1 ‘in şarj gerilimi UJT ‘nin ateşleme gerilimi değerine ulaştığı anda UJT iletime geçer. C1 kondansatörü E-B1 üzerinden deşarj olmaya başlar. Thyristörün geyt (kapı) ucu pozitif tetikleme gerilimi alarak iletime geçer ve L lambası yanar.
Altemans yön değiştirdiğinde UJT yalıtımdadır. Negatif alternansda devre çalışmaz. Alternans tekrar pozitif olduğunda aynı olaylar tekrarlanır, UJT ve thyristör iletime geçer. Bu olaylar periyodik bir şekilde devam eder.
Pozitif alternansta thyristörün tetikleme açısı P1 potansiyometresi ile ayarlanır.


Şekil 1.23 – UJT ve Thyristörlü Yük Kontrol Devresi

Şekil 1.23 ‘de 220V A.A gerilimde çalışan UJT ve thyristörlü faz kontrol devresi görülmektedir. RL yükü A.A veya DA bir yük olabilir. DA bir yük kesik çizgilerle gösterilen yere, diyodlardan sonra bağlanmalıdır. Diyod çıkışından tam dalga doğru akım alınmaktadır.
Devrede thyristörün iletkenliğini UJT ‘li osilatör kontrol etmektedir.

Osilatörün frekansını P1 ve C1 tayin eder. C1 ‘in şarj ve deşarj sürelerini P1 potansiyometresiyle ayarlanmaktadır. C1 ‘in şarj gerilimi UJT ‘yi iletime geçirerek, B1 , R3 uçlarında thyristörü ateşleyecek pals gerilimi oluşur. Thyristör iletime geçer ve alternansın sonuna kadar iletimde kalır.

Her alternansda bu olay periyodik olarak tekrarlanır. Zener diyod uçlarındaki gerilim 18V olan kırılma geriliminde sabit kalır. Bu gerilim UJT ‘li osilatörün çalıştırılmasında kullanılır.

P1 potansiyometresi ile C1 ‘in şarj süresi (α) değiştirilerek, yük uçlarındaki gerilim değiştirilebilir. Her alternans başında C1 kondansatörü yeniden şarj olmaktadır. UJT ‘nin her iletiminde deşarj olmaktadır. Bu devre ile RL olarak bağlıyacağımız yük lamba olursa, ışık ayarlayıcı, motor olursa hız kontrol devresi olarak çalışır.

Posted in Uncategorised.

Bir cevap yazın