Bugün ülkemiz batı illerinde yaşanan elektrik kesintisinden sonra;
1-Acaba ülkemiz elektrik enerji kaynakları gerçekten yetersiz mi?
2-Her yıl kaç MW lık enerji üretim tesisi yapmalıyız?
3-Hangi kaynakları daha çok kullanmalıyız?
4-Nükleer santrale gerçekten ihtiyacımız var mı ?
Konularında tüm enerji sektörü çalışanları ile vatandaşlarımız Hükümetimizin enerji yönetimindeki yetkilileri ile elektrik enerjisi üretip satan kuruluşlar arasındaki tartışmaları yazılı ve görsel yayın organlarında izledi bilgi sahibi oldu.
Elektrik enerji yönetiminin elindeki en önemli enstrümanlarından biride Ulusal elektrik sisteminin diğer ülkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel şekilde işletilebilmesini ve/veya söz konusu ülke elektrik sistemindeki bir üretim tesisi ya da üretim tesisinin bir ünitesinin Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği ve/veya Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak ulusal elektrik sistemine paralel çalıştırılabilmesidir.
TEİAŞ internet sitesinde Ülkemiz Ulusal şebekemizin hangi TM sinden hangi kesitteki hat ile enerji alınıp verilebilecek TM lerin adları,gerilim seviyeleri,hatların taşıma kapasiteleri duyurulmuştur.Hep beraber inceleyelim ve YG gerilim seviyemizin neden farklı olduğu konusunda kafa yoralım.
MEVCUT ENTERKONNEKSİYON HATLARININ NET TRANSFER
KAPASİTELERİ DUYURUSU
Bu duyuruda; 7 eylül 2005 tarihli ve 25929 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “ Elektrik Piyasası İthalat ve İhracat Yönetmeliği” nde “ Ulusal elektrik sisteminin diğer ülkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel şekilde işletilebilmesini ve/veya söz konusu ülke elektrik sistemindeki bir üretim tesisi ya da üretim tesisinin bir ünitesinin Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği ve/veya Elektrik Piyasası Dağıtım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak ulusal elektrik sistemine paralel çalıştırılabilmesini ve/veya enterkonneksiyon hatları ile komşu ülkede oluşturulacak izole bölgenin beslenmesi ve/veya asenkron bağlantı” olarak tanımlanan “ Uluslar arası enterkonneksiyon şartı” na göre mevcut enterkonneksiyon hatları kullanılarak yapılabilecek ithalat/ihracat imkanları aşağıda verilmektedir.
TÜRKİYE-BULGARİSTAN
1) Babaeski (Türkiye)-Maritsa East (Bulgaristan) Enerji İletim Hattının Planlama Standart Kapasitesi (400kV, 136 km.):
|
TİP |
Toplam İletken Alanı (mm2) |
MCM |
Akım Taşıma Kapasitesi (A)*** |
Yazlık Kapasite (MVA)* |
Bahar/ Sonbahar Kapasite (MVA)** |
Termik Kapasite (MVA)*** |
|
2B, Rail |
2×517 |
2×954 |
2×755 |
832 |
1360 |
995 |
2) Hamitabat (Türkiye)-Maritsa-East (Bulgaristan) Enerji İletim Hattının Planlama Standart Kapasitesi (400 kV, 150 km.) :
|
TİP |
Toplam İletken Alanı (mm2) |
MCM |
Akım Taşıma Kapasitesi (A)*** |
Yazlık Kapasite (MVA)* |
Bahar/ Sonbahar Kapasite (MVA)** |
Termik Kapasite (MVA)*** |
|
3B Cardinal |
3×547 |
3×954 |
3×765 |
1268 |
2070 |
1510 |
Mülga TEAŞ ve Bulgaristan Ulusal Elektrik Şirketi (NEK-EAD) arasında 15.05.1999 tarihinde imzalanan “Uzun Dönem Sözleşme” ile Bulgaristan’dan Türkiye’ye; 2000-2008 yılları arasında toplam 33.7 milyar kWh elektrik
enerji transferi öngörülmüştür. Ancak Bulgaristan tarafının “Enerji ve Alt Yapı Alanlarında İşbirliği Anlaşması” ve ilgili “ Protokol” kapsamındaki taahhütleri yerine getirmemesi nedeniyle Bulgaristan’dan elektrik alımı 21 Nisan 2003 tarihinden itibaren durdurulmuştur.
Bulgaristan Enterkonneksiyonu Tek-hat Şeması
ÜNİTE YÖNLENDİRME YÖNTEMİ İLE:
– İhracat: Hamitabat DGKÇ santralından 7-8 ünite yönlendirmek kaydıyla ~ 700 MW güçte enerji transferi mümkündür.
– İthalat: Maritsa-East santralından ünite yönlendirmek kaydıyla 550 MW güçte enerji transferi mümkündür.
Net Transfer Kapasitesi (NTK): İhracat için 700 MW, ithalat için 550 MW
Kullanıma Açık Kapasite (KAK): İhracat için 700 MW, ithalat için 550 MW
Kullanıma Kapalı Kapasite (KKK): ?
Tahsis Edilmiş Kapasite (TEK):0
İZOLE BÖLGE BESLEME YÖNTEMİ İLE:
– İhracat: Bulgaristan Sisteminde teknik olarak ayrılabilecek bölgenin yükü ile sınırlıdır.
– İthalat: İthalat-İhracat Yönetmeliği’nin yayımlanmasından önce imzalanmış olan sözleşme kapsamında izole bölge yöntemiyle ithalat gündeme gelebilir.
SENKRON PARALEL İŞLETME YÖNTEMİ İLE:
Bulgaristan Elektrik Sistemi UCTE sistemi ile senkron paralel çalışmaktadır. Türkiye elektrik Sisteminin UCTE sistemine entegrasyonuna yönelik olarak 28 Eylül 2005 tarihinde imzalanan Hizmet Sözleşmesi kapsamında yapılacak çalışmaların sonunda belirlenecek Net Transfer Kapasitesine göre UCTE testlerinin başarıyla tamamlanmasından sonra ithalat veya ihracat yapılabilecektir.
TÜRKİYE_GÜRCİSTAN
Hopa (Türkiye)-Batum (Gürcistan) Enerji İletim Hattının Planlama Standart Kapasitesi (220 kV, 28 km.):
|
TİP |
Toplam İletken Alanı (mm2) |
MCM |
Akım Taşıma Kapasitesi (A)*** |
Yazlık Kapasite (MVA)* |
Bahar/ Sonbahar Kapasite (MVA)** |
Termik Kapasite (MVA)*** |
|
Rail |
517 |
954 |
755 |
240 |
393 |
287 |
Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti ile yapılan sözleşmeye göre, Aralık 2005 den Eylül 2006 tarihine kadar 70 MW güçte enerji alış/verişi yapılacaktır.
Gürcistan Enterkonneksiyonu Tek-hat Şeması
ÜNİTE YÖNLENDİRME YÖNTEMİ İLE:
-İhracat: Hopa TES’den (2X25 MW) ve Muratlı HES (115 MW)’den ünite yönlendirilerek santralların emreamadeliğine bağlı olarak maksimum 145 MW güçte enerji transferi mümkündür.
-İthalat: Enguri ve Vardinili HES’lerden ünite yönlendirilerek maksimum 150 MW güçte enerji transferi mümkündür.
Net Transfer Kapasitesi (NTK): İhracat için 145 MW, ithalat için 150 MW
Kullanıma Açık Kapasite (KAK): İhracat için Aralık 2005 ve Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs 2006 tarihlerinde 75 MW, Eylül, Ekim,Kasım, Aralık 2006 tarihlerinde 145 MW. İthalat için Haziran, Temmuz, Ağustos 2006 tarihlerinde 80 MW.
Kullanıma Kapalı Kapasite (KKK): 0
Tahsis Edilmiş Kapasite (TEK): İhracat için Aralık 2005 ve Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs 2006 tarihlerinde 70 MW. İthalat için Haziran, Temmuz, Ağustos 2006 tarihlerinde 70 MW.
İZOLE BÖLGE BESLEME YÖNTEMİ İLE:
-İhracat: Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti ile yapılan sözleşmeye göre; Aralık 2005 ve Ocak, Şubat, Mart, Nisan, Mayıs 2006 tarihlerinde 70 MW güçte enerji transferi yapılacaktır. Bu nedenle sadece Eylül, Ekim, Kasım,Aralık 2006 tarihleri için Gürcistan’da ayrılabilecek izole bölgenin teknik bilgilerinin verilmesi durumunda NTK belirlenebilecektir.
-İthalat: İthalat- İhracat Yönetmeliği ile uyumlu olmamakla beraber Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti ile yapılan mevcut sözleşme uyarınca; Haziran, Temmuz, Ağustos 2006 tarihlerinde 70 MW güçte enerji itahalatı yapılacaktır.
Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.