Üç Adet Bir Fazlı Trafolardan Meydana Gelen Güç Trafoları
Büyük güç gereken sistemlerde, üç fazlı transformatör yerine üç adet bir fazlı
transformatör kullanmak, taşıma kolaylığı ve yedekte bir fazlı transformatör bulundurma
yönü ile iyidir. Ancak yıldız veya üçgen bağlantılarının nasıl yapıldığının iyi bilinmesi
gerekir.
Transformatör polariteleri belli değilse bağlantılar aşağıdaki gibi yapılır.
Ø Yıldız – Yıldız bağlantı
Ø Üçgen – Üçgen bağlantı
Ø Üçgen – Yıldız bağlantı
Ø Yıldız – Üçgen bağlantı
1. Bağlantı Şekilleri
Ø Yıldız-Yıldız Bağlantı
Eşit güçlü ve gerilimleri eşit üç adet bir fazlı transformatörün her birinin primer
sargılarından birer uç alınıp birbirine bağlanır. Böylece primerin yıldız bağlantısı yapılmış
olur.
Transformatörlerin manyetik nüveleri ayrı olduğu için bu bağlantıda polarite dikkate
alınmaz. Yani birbirine bağlanan uçların seçiminde bir kural yoktur. Transformatörün serbest
kalan uçları uygun gerilimli bir şebekeye bağlandığında, primerin bağlantıları tamamlanmış
olur.
Şekil 1.24: Üç adet bir fazlı transformatörün yıldız – yıldız bağlantısı
Primer bağlantısı tamamlanıp uygun gerilime bağlandıktan sonra sekonderin bağlantısı
yapılır.
Bunun için sekonder sargılarından iki tanesinin birer uçları birleştirilir. Bu sargıların
serbest kalan iki ucu arasına bağlanan voltmetre, sekonder geriliminin 3 katını gösterirse
bu iki sargının bağlantıları doğrudur. Voltmetre bir faz gerilimini gösterirse bu iki sargıdan
yalnız birinin uçları değiştirilir.
Bundan sonra iki sargı ucunun birbirine bağlandığı noktaya 3. transformatörün
sekonder uçlarından biri bağlanır. Bu transformatörün açık ucu ile daha önce bağlanmış
transformatörün açık uçları arasına voltmetre bağlanarak gerilimleri ayrı ayrı ölçülür.
Ölçülen bu gerilimler faz geriliminin 3 katı kadar olmalıdır. Voltmetre bir faz
gerilimi kadar gösterirse 3. transformatörün iki ucu yer değiştirilir. Bundan sonra sekonderin
açıkta kalan üç ucu yük hattına bağlanarak sekonderin yıldız bağlantısı tamamlanır .(Şekil
1.24)
NOT: Yük sekonderdeki ABC uçlarına bağlanır.
Ø Üçgen-Üçgen Bağlantı
Primerin üçgen bağlanması için 1. transformatörün herhangi bir ucu ile 2.
transformatörün herhangi bir ucu birbiri ile bağlanır. Sonra 2. transformatörün açıkta kalan
ucu ile üçüncü transformatörün herhangi bir ucu bağlanır. 3. transformatörün açıkta kalan
ucu ile, 1. transformatörün açık ucu birleştirildiğinde primerin üçgen bağlantısı gerçekleşmiş
olur. Bundan sonra primer uygun bir gerilime bağlandığında bağlantılar tamamlanmış
olur.(Şekil 1.25’e bakınız)
Şekil 1.25: Üç adet bir fazlı transformatörün üçgen – üçgen bağlantısı
Sekonderin üçgen bağlanması için sekonder sargılarından iki tanesinin birer uçları
birleştirilir. Bu sargıların serbest kalan iki ucu arasına bağlanan voltmetre, bir faz gerilimine
eşit bir değer gösterirse bu iki sargının bağlantıları doğrudur. Voltmetre bir faz geriliminin
3 katı bir gerilim gösterirse bu iki sargıdan yalnız birinin uçları değiştirilir.
Sonra 2. transformatörün açıkta kalan ucu ile 3. transformatörün herhangi bir ucu
bağlanır. 3. transformatörün açıkta kalan ucu ile, 1. transformatörün açık ucu arasına
bağlanan voltmetre sıfırı gösterirse bağlantı doğrudur. Voltmetre faz geriliminin iki katını
gösterirse 3. transformatörün bir ucu yer değiştirilir. Bundan sonra voltmetre çıkartılıp bu iki
uç birbirine bağlanır.
Üçgen köşelerinden üç bağlantı ucu yük hattına bağlanarak sekonderin üçgen
bağlantısı tamamlanmış olur. ( Şekil 1.25 )
Ø Üçgen-Yıldız Bağlantı
Primerin üçgen bağlantısı b bölümünde, sekonderin yıldız bağlantısı ise a bölümünde
açıklandığı gibi yapılır (Şekil 1.26.a’ya bakınız)
Ø Yıldız-Üçgen Bağlantı
Primerin yıldız bağlantısı a bölümünde, sekonderin üçgen bağlantısı ise b bölümünde,
açıklandığı gibi yapılır (Şekil 1.26.b’ye bakınız)
