Avometreler ile Akım (A) Gerilim (V) ve Direnç (Ohm) Ölçme Nasıldır ?
Avometreler ile birkaç elektriksel büyüklük (akım-gerilim-direnç-kapasite vb.)
ölçebiliriz. Bu araçlar ile hangi büyüklüğü ölçmek istiyorsanız, aleti bu ölçme konumu için
hazırlamalısınız. Avometreler portatif yapıda olup bağlantı uçları, bir veya çok bölümlü komütatör anahtarı ve durum anahtarından oluşmaktadır. Kullanılışındaki pratikliği ve ekonomik oluşları nedeniyle bu tip aygıtlar elektrik ve elektronik ile uğraşan elemanların
vazgeçilmez ölçü aleti olmasına sebep olmuştur.
Avometreler dijital ve anolog olmak üzere iki çeşittir.
Resim 3.1: Anolog avometre
Avometreleri kullanabilmeniz için üzerlerindeki kısım ve işaretlerin ne işe
yaradıklarını bilmeniz gerekir.
Ø Avometrelerde ölçüm işlemi için kullanılan ve genellikle siyah ve kırmızı renkli
iki kabloya prob denmektedir.
Ø Avometrelerde her ölçüm için tek kadran kullanılır, bu kadranda her ölçüm için
değişik taksimatlandırma yapılmıştır.
Ø Bazı avometreler üzerinde ohmmetre konusunda bahsettiğimiz sıfır ayar vidası
bulunur. Vidayı sağa-sola çevirerek ibrenin sıfır ayarını yapabilirsiniz.
Ø Alet üzerinde bulunan seçici komütatör veya butonlar ile avometrenizi
ampermetre, voltmetre veya ohmmetre olarak kullanılmasını sağlayabilirsiniz.
1. Akım Ölçme
Avometreler ile aletin ölçebileceği ölçme alanı içerisinde doğru ve alternatif akımları
ölçebilirsiniz.
Avometre kullanılarak gerilim ölçme işlemi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir.
Ø Avometrenizi ölçeceğiniz akımın türüne (DC veya AC) ayarlayanız ve
komütatörü en yüksek kademeye alınız.
Ø Problarını uygun yuvalara takınız.
Ø Akım ölçmek istediğiniz devreye avometrenizi aşağıdaki şekildeki gibi seri
bağlayınız. Ampermetre ile akım ölçme işlemini hatırlayınız. Gerekirse ilgili
konuyu tekrar ediniz.
Şekil 3.1: Avometrenin devreye seri bağlanarak devrenin akım şiddetinin ölçülmesi
Ø DC ölçümlerinde aletinizin ibresi ters sapabilir. Böyle bir durumla
karşılaşırsanız probların yerlerini değiştiriniz. AC ölçümlerinde böyle bir sorun
ile karşılaşmazsınız.
Ø Okuma işlemini kadranınızdaki akım taksimatı üzerinden okumaya dikkat
ediniz. Aksi halde hatalı ölçüm yapmış olursunuz.
Ø İbredeki sapma çok az ise (ölçülen değeri okumakta zorlanıyorsanız) daha
düşük kademelerde ölçüm yaparak daha hassas değerler ölçebilirsiniz.
2. Gerilim Ölçme
Avometreler ile aletin ölçebileceği ölçme alanı içerisinde doğru ve alternatif
gerilimleri ölçebilirsiniz.
Avometre kullanılarak gerilim ölçme işlemi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir.
Ø Avometrenizi ölçeceğiniz gerilimin türüne (DC veya AC) ayarlayanız ve
komütatörü en yüksek kademeye alınız.
Ø Problarını uygun yuvalara takınız.
Ø Gerilim ölçmek istediğiniz devreye avometrenizi aşağıdaki şekildeki gibi
paralel bağlayınız.
Ø DC ölçümlerinde aletinizin ibresi ters sapabilir. Böyle bir durumla
karşılaşırsanız probların yerlerini değiştiriniz. AC ölçümlerinde böyle bir sorun
ile karşılaşmazsınız.
Şekil 3.2: Avometrenin gerilim ölçme amacı ile devreye paralel bağlanması
Ø Okuma işlemini kadranınızdaki gerilim taksimatı üzerinden okumaya dikkat
ediniz. Aksi halde hatalı ölçüm yapmış olursunuz.
Ø İbredeki sapma çok az ise (ölçülen değeri okumakta zorlanıyorsanız) daha
düşük kademelerde ölçüm yaparak daha hassas değerler ölçebilirsiniz.
3. Direnç Ölçme
Avometre kullanılarak direnç ölçme işlemi için aşağıdaki işlem sırası takip edilir.
Ø Ölçülecek direncin tahmini değerine göre ölçü aletinizi direnç ölçme
konumlarından (x1, x10, x100, x1k, x10k, x100k) en uygun kademeye alınız.
Ø Avometrenizin probları direnç ölçmek için uygun yuvalara takınız.
Ø Bu kademe için sıfır ayarını yapınız.
Ø Direnç ölçmek istediğiniz elemanın enerjisiz olmasına dikkat ediniz. Çünkü
avometre ile direnç ölçme işleminde devreye enerji uygulanmaz.
Ø Probları aşağıdaki şekildeki gibi ölçmek istediğiniz elemanın uçlarına değdiriniz
Ø Okuma işlemini kadranınızdaki ohm taksimatı üzerinden okumaya dikkat
ediniz. Aksi halde hatalı ölçüm yapmış olursunuz.
Ø Okuduğunuz değeri kademe değeri ile çarparak direnç değerini bulunuz.
