Zihni ve Harici Hakikatler

Zihni ve Harici Hakikatler
Burada uyumsuzluk problemi mevcuttur. Kâinattaki gerçeklerin çoğu gri, ama
bilimsel tanımların çoğu siyah-beyazdır. Modern bilimin iki değerli mantık anlayışı, dış
dünyadaki gri gerçekleri görmezlikten gelmekte veya inkâr etmekte veya siyah ya da beyaza
boyamaktadır.

Bu taktik de paradokslara ve tenakuzlara yol açmaktadır (aslında nispi
mantık, harici gerçeklerle zihni gerçeklerin telifinde büyük bir adımdır.). Kelimeler, dizileri
temsil eder. “Araba” kelimesi birçok arabanın yerine kullanılır ve her birimiz için az çok
farklı şeyler çağrıştırır. Her birimiz farklı arabalara binmişizdir. Farklı arabalar görüp farklı
şeyler okuyarak farklı arabaları hayal etmişizdir. Hepimiz çoğunlukla aynı kelimeleri
kullanırız, fakat farklı şeylerden bahsederiz. Kelimeler genel, öğrendiğimiz diziler ise özeldir
ve bizler de dizileri kullanarak düşünürüz. “Araba”, bir arabalar dizisini, bir arabalar listesini,bir grup veya topluluğu ve “araba” olarak adlandırdığımız şeyleri temsil eder. Acaba
hangileri arabadır, hangileri değildir? Bazılarının araba olduğuna daha kolay karar veririz.
Bazıları diğerlerine göre daha çok arabaya benzer, bazıları da az benzer. Bu durum
gösteriyor ki burada bir nispilik söz konusudur.
İşte nispi mantık, insanların kullandıkları bu düşünce metodunu bilgisayarlara
aktarmakta, adeta onların bizim gibi “düşünmesini” temin etmektedir. Başka bir ifadeyle
nispi mantık, kelimelerle matematiği birbirine bağlamaktadır. Bilgisayarlar nispi dizileri
kullanarak akıl yürütmeler yaptıkça çok daha hassas, verimli ve tesirli sonuçlar
verebilmektedir. Kaçınız mutlusunuz? Mutluyla mutsuzu tam olarak birbirinden ayırmak
mümkün değildir. Nispi mantık, zıtlar arasında böyle kesin çizgiler çizmez. Bizler mutluluk
ve mutsuzluk hisleriyle karışık yaşarız.